Fajnie się bawisz z maluchem, ale po krótkiej chwili pokój wygląda, jakby przeszedł tędy huragan. Dziecko z chęcią wyciąga kolejne zabawki, klocki i maskotki. A Ty myślisz już tylko o tym, co się stanie za chwilę, gdy trzeba będzie sprzątać. Napięcie sięga zenitu, maluszek przenosi się z zabawkami do innego pokoju. I cały bałagan zostaje na Twojej głowie, a każda prośba o sprzątanie nic nie daje.
Czy można to zrobić inaczej? Jak zachęcić dziecko do sprzątania?
Kiedy zacząć uczyć dziecko sprzątania?
Nigdy nie jest za wcześnie, by zacząć uczyć swoje dziecko sprzątania po zabawie. W rzeczywistości im wcześniej zaczniesz, tym lepiej. Dzieje się tak dlatego, że dzieci najlepiej uczą się poprzez przykład i… zabawę.
Jeśli się zastanowisz, to zwykły sorter jest pierwszym podejściem właśnie do sprzątania. Dziecko kategoryzuje przedmiot, po czym wrzuca do odpowiedniego otworu. Innymi słowy — odkłada na swoje miejsce. A przecież sorter to zabawka, którą świetnie posługuje się roczny maluch! Kiedy więc uczyć dziecko sprzątania? Jak najwcześniej!
Jest kilka rzeczy, które możesz zrobić, by ułatwić swojemu dziecku sprzątanie po zabawie. Omówimy je wszystkie w tym artykule.
Nie czekaj, aż dziecko będzie zmęczone
Zabawa to tak naprawdę męcząca czynność. A zmęczone dziecko marzy wyłącznie o odpoczynku. Dlatego działaj, zanim maluch się zmęczy. Jak tylko dziecko skończy się bawić, zacznijcie zbierać zabawki.
Im więcej energii dziecko ma w sobie, tym chętniej będzie z Tobą współpracować. Dlatego zostawianie sprzątania na wieczór to bardzo niedobry pomysł. Wtedy nie tylko góra zabawek rośnie, ale też spadają możliwości malucha, aby to wszystko ogarnąć.
Gdy widzisz, że dziecko jest naprawdę bardzo zmęczone, znacznie lepiej położyć je spać. Nie trać wtedy czasu ani energii na naukę sprzątania. Moment na to już minął. Ale nie martw się — codziennie możesz ćwiczyć z maluchem sprzątanie. Gdy ustąpisz mu kilkukrotnie, nie zrujnuje to zupełnie jego podejścia do sprzątania.
Daj przykład i sprzątaj od razu po skończeniu danej zabawy
Jeśli chcesz, by Twoje dziecko sprzątało po zabawie, musisz dać mu przykład i samemu to robić. Upewnij się, że posprzątasz po sobie zaraz po skończonej zabawie — to pokaże dziecku, że sprzątanie jest ważne i że należy to robić regularnie. Jeśli zostawisz to na później, dziecko prawdopodobnie będzie zmęczone i mniej skłonne do współpracy. Postaraj się, by sprzątanie stało się regularną częścią Twojego dnia i nie poddawaj się, jeśli Twoje dziecko nie zawsze będzie współpracować. Potrzeba czasu i praktyki, by dzieci nauczyły się, jak prawidłowo sprzątać. W ten sposób będą w stanie w przyszłości same utrzymywać porządek.
Jasno komunikuj, jak sprzątać
Maluch wszystkiego musi się nauczyć. Być może dla Ciebie komunikat “posprzątaj po swojej zabawie” jest dostatecznie jasny. Dla dziecka nie. Jak w takim razie zachęcić dziecko do sprzątania?
Powiedz mu jasno, czego od niego oczekujesz. Dobrymi komunikatami są:
“Włóż teraz wszystkie czerwone klocki do zielonego pudełka. Dobrze, teraz wszystkie niebieskie”.
“Lalkę możesz włożyć do wózka, a wózek odstawić pod okno”.
“Pochowaj kredki do pudełka”
“Książkę o lesie odłóż na półkę”.
“Ślady po plastelinie zetrzyj ze stołu tą ściereczką”.
Jeśli twoje dziecko wie dokładnie, co chcesz, by zrobiło i jak to zrobić, będzie bardziej skłonne do współpracy. Bądź konkretny w swoich instrukcjach i używaj krótkich, prostych poleceń.
Odpowiednio przechowuj zabawki dziecka
Ważne jest, by przechowywać zabawki dziecka w odpowiedni sposób. Dobrze, gdy każda z nich ma swoje stałe miejsce. Może to być szafka, pudełko czy nawet konkretne miejsce w pokoju. Pomoże to utrzymać miejsce zabawy w czystości. Maluch szybko się nauczy, gdzie jest miejsce jego zabawek.
Zobacz nasz wpis o tym, w jaki sposób przechowywać zabawki.
Sprzątajcie razem przez zabawę
Innym sposobem na zachęcenie dziecka do sprzątania jest zrobienie tego poprzez zabawę. W ten sposób maluchy najlepiej się uczą, a w dodatku jest to dla nich przyjemne. A przecież o to chodzi — aby sprzątanie kojarzyło się dziecku dobrze. Tylko tak sam będzie skłonny ogarniać zabawki, gdy skończy je używać.
Jakie zabawy możesz wykorzystać, by zachęcić dziecko do sprzątania?
Gra w wyścigi
Gra w wyścigi może przyjąć różną formę, np.:
- podzielenia pokoju na sekcje i sprzątania wspólnie z dzieckiem — kto szybciej;
- sprzątania na czas, najpierw rodzic przez 30 sekund, potem dziecko;
- rodzic i dziecko sprzątają różne zabawki; np. jedno z nich klocki, a drugie — maskotki.
Ważne, aby nie była to jedyna forma sprzątania. Prócz rywalizacji dobrze uczyć dziecko także współdziałania.
Kolorowe pudełka
Jeśli “podrasujesz” pudełka tak, aby miały buzie, które połykają zabawki, to możecie się bawić w połykającego potwora. Można do niego wrzucać zabawki albo udawać, że potwór goni je i zjada.
Możesz też zainwestować w różnokolorowe pudełka, z których każdy kolor będzie przechowywał inny typ zabawek. Mogą mieć różne otwory czy przyklejone rzeczy na wiekach.
Naprzemienne “rozkazy” lub pytania
Najpierw Ty prosisz dziecko o to, aby sprzątnęło jakąś rzecz. Potem dziecko prosi cię, wskazując na inną. W ten sposób się wymieniacie. Możesz też pytać dziecko:
“gdzie mam schować tę zabawkę”
“czy miejsce misia jest [tutaj jakieś abstrakcyjne miejsce, np. w pralce]”
Pozorny zakaz
Upewnij się, że dziecko rozumie, że się droczycie. Udawaj marudnego rodzica. Zacznijcie sprzątać, a Ty spróbuj (delikatnie) wyrwać dziecku zabawkę, którą odkłada. Powiedz dziecku, że teraz w tym domu nikt nie może sprzątać z bardzo groźną miną. Marudź, utyskuj, komentuj, jeśli to możliwe dziwnym, nieswoim tonem.
Następnie zostaw dzieci i zobacz, czy… nie zaczną sprzątać bardziej intensywnie 😉
Zgaduj-zgadula
Rodzic i dziecko mogą się bawić także w zgadywanie. Rodzic proponuje, że wyjdzie na chwilę, a w tym czasie dziecko ma sprzątnąć kilka zabawek. Po wejściu rodzic musi zgadnąć, które z nich są teraz na swoich miejscach. Następnie zamieniacie się rolami.
Podsumowanie
Jak zachęcić dziecko do sprzątania i utrzymywać w domu porządek? Dzieci potrzebują jasnych instrukcji, czego się od nich oczekuje. Rodzice mogą dawać konkretne polecenia, używając krótkich, prostych zdań. Ważne jest, by przechowywać zabawki dzieci w wyznaczonym miejscu, tak by wiedziały, gdzie je odkładać. Możecie też wspólnie sprzątać poprzez zabawę. Liczy się każdy, nawet najbardziej abstrakcyjny pomysł. Zwłaszcza jeśli w dodatku spędzacie przy nim fajnie czas, a pomieszczenie staje się coraz czystsze i czystsze.