Najmniejsze maluchy wydają się w ogóle nie zauważać swoich rówieśników. Czasem rodzice mają wrażenie, że ich pociecha woli bawić się sama. Jednak zazwyczaj obserwuje się, że maluchy zaczynają mocno zwracać na siebie, kiedy mają około 2 lat. Bardzo często pierwsze zabawy to po prostu zabawa obok siebie, naśladowanie. Ale dzieci nieustannie badają otoczenie i obserwują innych ludzi. I w pewnym momencie przychodzi czas, że inicjują zabawy z rówieśnikami i spędzają wspólnie czas.
Dlaczego chcemy, aby dzieci bawiły się razem?
To pytanie warto sobie zadać na samym początku. Dla dzieci głównym celem jest zabawa, bo tak poznają świat. A o co chodzi nam, dorosłym? To mogą być bardzo różne rzeczy. Od potrzeby integracji społecznej, poprzez kształtowanie postawy altruistycznej, aż do wychowania dziecka w duchu dzielenia się.
Chwila spokoju
Wychowanie dziecka to trudna sprawa i każdy chce zrobić to jak najlepiej. Jednakże czasami warto odpuścić i dać dziecku trochę wolności, by mogło się bawić z rówieśnikami. Może to być okazja do nauki, a także integracji społecznej. A dla opiekunów to świetny moment na chwilę relaksu.
Bo odpoczynek i ładowanie baterii to bardzo ważna rzecz w rodzicielstwie. Gdy człowiek jest zmęczony, to nie ma siły ani ochoty na nic. Staje się też bardziej rozdrażniony i częściej reaguje agresją. Regularny odpoczynek pozwala nam być świadomymi, uważnymi i empatycznymi rodzicami.
Socjalizacja dziecka
Dobrze, gdy nasz maluch nabywa umiejętności społecznych już od najmłodszych lat. Dzięki temu będzie czuł się pewniej w towarzystwie innych osób, a także łatwiej mu będzie budować nowe relacje. Jak zatem socjalizować dziecko? Oczywiście poprzez zabawy z rówieśnikami. Na początku może to nieco odbiegać od idealnej wizji wspólnej zabawy, ale wreszcie dzieci nauczą się też bawić razem.
Umiejętność dzielenia się
Często się martwimy, że jeśli dziecko nie nauczy się dzielić z innymi, to zostanie odrzucone przez grupę. Najlepiej uczy się dzielić właśnie w formie zabawy. Gdy jest już starsze, to odkrywa, że podzielenie się zabawką oznacza lepiej spędzony czas. Ale może też zdarzyć się tak, że dziecko będzie chciało zabrać całą zabawkę dla siebie. Czy warto wtedy ingerować? To już temat na zupełnie inny artykuł 🙂
Nawiązywanie relacji
Dzieci nawiązują relację właśnie przez zabawę. W ten sposób zdobywają pierwsze doświadczenia społeczne. Maluchy uczą się, jak funkcjonują w grupie, co można, a czego nie wolno robić. Ważne jest, by każde dziecko miało szansę na zabawę z innymi. Niestety nie zawsze jest to łatwe do osiągnięcia. Zdarza się, że nie ma wielu okazji do nawiązywania relacji z rówieśnikami. Warto jednak próbować. Najważniejsze to dać dziecku czas, by mogło poznać nowych kolegów i włączyć się do zabawy.
Kiedy dzieci będą się bawić razem?
Zabawa samotna
Malutkie dziecko preferuje taki rodzaj zabawy. To czas, kiedy samo decyduje, co i jak chce robić. Nie umie się dostosowywać do innych osób. Najczęściej dziecko w takim okresie bawi się swoimi zabawkami lub układa klocki. Zabawa z rówieśnikami w tym okresie praktycznie nie istnieje. Dziecko nie rozumie też idei własności. Gdy zabawka mu się podoba, to chce ją mieć i traktuje jako swoją. To naturalny okres w rozwoju dziecka i wcale nie świadczy o tym, że maluch wyrośnie na małego egoistę.
Zabawa samotna trwa od urodzenia do 1,5-2 roku życia dziecka.
Jakie zabawki preferuje dziecko?
Grzechotki, sortery, klocki, zabawki manipulacyjne – to zabawki, które najczęściej wybierają dzieci na tym etapie rozwoju. One pozwalają ćwiczyć różne umiejętności – motorykę małą i dużą, koordynację wzrokowo-ruchową, logiczne myślenie. Jednocześnie nie wymagają obecności innej osoby i współdziałania.
Zabawa równoległa
To kiedy etap się zaczyna, jest mocno zależne od dziecka. Dzieje się to wtedy, gdy maluch zaczyna zauważać i interesować się innymi dziećmi w swoim otoczeniu. Zaczyna ono bawić się również z innymi dziećmi, nie tylko ze swoimi rodzeństwem. Zabawa równoległa to forma zabawy, w której dzieci bawią się niezależnie od siebie. Często chcą bawić się tymi samymi zabawkami. To może rodzić konflikty. Rodzice często się tym stresują, ale lepiej podejść do nich jak do nauki radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Taka zabawa wbrew pozorom prowadzi do wytworzenia się więzi pomiędzy dziećmi.
Zabawa równoległa cechuje dzieci od 1,5 do 3 (czasem nawet 4) roku życia.
Jakie zabawki preferuje dziecko?
Takie same, jak ma dziecko obok. To też dobry moment do wprowadzenia zabawek tematycznych. Ich propozycje znajdziesz w naszym artykule o prezentach dla dwulatka. Dobrym pomysłem są też wszystkie zabawki, których jest dużo: resoraki z garażem, wiele instrumentów, klocki, z których każdy maluch buduje swoją wieżę.
Zabawa wspólna
Możesz się spotkać także z terminem zabawa uspołeczniona. Dzieci podejmują pierwsze próby świadomej zabawy z rówieśnikami. Mogą mieć jeszcze kilka trudności w zrozumieniu zasad panujących w grupie, ale zaczynają się bawić wspólnie. Najczęściej dzieje się to około 4 roku życia. Zaczynają organizować sobie czas i określać scenariusz zabawy.
Jakie zabawki preferuje dziecko?
Prym wiodą zabawki tematyczne. Pojawia się też coraz większa fascynacja grami, czy to karcianymi, czy planszowymi. Mogą już próbować wspólnie układać puzzle. Dzieci zaczynają też wymyślać swoje własne zabawy.
Zabawa zespołowa
Na tym etapie dzieci znają już zasady i wiedzą, czego oczekuje od nich grupa. To najwyższy poziom zabawy z innymi dziećmi. Dzieci współpracują ze sobą, dbają o to, żeby każdy miał równe szanse i był zadowolony z rozgrywki. Będą razem ustalać zasady i pilnować, czy wszyscy się ich trzymają. Zazwyczaj dzieci zaczynają się bawić zespołowo około 6 roku życia.
Jakie zabawy preferuje dziecko?
Nadal królują zabawy tematyczne. Coraz częściej maluchy chcą grać w różne gry. Także na zewnątrz zwiększa się ich zainteresowanie grami zespołowymi: w zbijaka, piłkę nożną czy klasy.
Dlaczego czasem dziecko może chcieć bawić się samo?
Nie zna jeszcze za dobrze innych dzieci. Najlepiej wtedy czuje się w towarzystwie rodziców. Duża grupa może mu narzucić swoje pomysły na zabawę i czasem to dla niego trudne. Zwłaszcza gdy ma ochotę kontrolować sytuację.
Trapią go silne emocje, np. zmęczenie czy smutek. W takim przypadku potrzebuje spokoju, by się wyciszyć. Lepiej nie nakłaniać go wtedy do dołączenia do zabawy. Daj mu czas i wsparcie, a gdy poczuje się lepiej, z pewnością zechce się przyłączyć do innych dzieci.
Ma ochotę pobawić się samodzielnie. Nie należy na siłę próbować zmuszać go do zabawy razem z innymi dziećmi. Z pewnością prędzej czy później dołączy do grupy.
Czy dziecko może nie nauczyć się wspólnie bawić?
Dzieci ze spektrum autyzmu preferują zabawę samodzielną. Ale uwaga! To, że Twój maluch nie przepada za zabawą z innymi dziećmi, nie oznacza jeszcze, że musisz się martwić. Na spektrum autyzmu wskazuje wiele różnych zachowań i symptomów. Gdy masz wątpliwości — koniecznie skontaktuj się z poradnią psychologiczno-pedagogiczną. Nie diagnozuj autyzmu na własną rękę.
Czasem także dzieci, które nie spotykają zbyt często rówieśników, mają problem z angażowaniem się we wspólną zabawę. Na szczęście to się zmienia, gdy tylko dziecko zaczyna chodzić do klubiku, przedszkola czy szkoły.
Podsumowanie
Wspólna zabawa to nieodłączny element życia dziecka. Początkowo maluch preferuje samotną zabawę. Z czasem się to zmienia i dziecko zwraca coraz większą uwagę na rówieśników. W formie zabawy najlepiej uczy się dzielenia, zasad społecznych i nawiązuje kontakty z rówieśnikami. Na wspólną zabawę przyjdzie nam jednak poczekać, nie rozwija się ona bowiem aż do 3, a nawet 4 roku życia. Warto jednak uzbroić się w cierpliwość 😉