Dziecko do snu potrzebuje kilku rzeczy. Jedną z nich jest spokój i cisza. Można to osiągnąć, przygotowując dziecku odpowiednie środowisko. Ale to nie wszystko. Rodzic propozycją zabawy też może wpływać na poziom pobudzenia dziecka. Snem każdego z nas rządzą dwa procesy — senności i zmęczenia. Gdy dziecko jest pobudzone, to nie będzie w stanie zasnąć. Natomiast, gdy dziecko jest zmęczone, wykorzystaj to i zacznij proponować wyciszające zabawy. W ten sposób możesz ułatwić mu zasypianie i nauczyć jak samodzielnie zarządzać tym procesem.
Dlaczego wyciszanie się przed snem jest ważne?
Wyciszone dziecko nie buzuje energią. Jest gotowe, aby się położyć do łóżka i spróbować zasnąć. Dobrze, jeśli aktywności przed snem są uspokajające i kojące. Jeśli dziecko ma zaledwie kilka lat, do wyciszenia może potrzebować rodzica. To zupełnie naturalne. Bardzo niewiele malutkich dzieci potrafi samodzielnie zasypiać bez stresu. Niektóre dzieci potrzebują dodatkowego wyciszenia.
Wyciszenie przed snem to czas, gdy nie powinno się używać ekranów, oglądać bajek czy telewizji. Nawet odbiornik w tle źle wpływa na wyciszenie. Powinien być to czas, który daje odpoczynek od bodźców zewnętrznych. Pomaga także dziecku zrelaksować się i uspokoić. W efekcie ułatwia mu zasypianie.
To także pora, gdy silne światło zamieniamy na przyjemne lampki nocne. Są one dla nas ważne, bo temperatura światła, jaką emitują, wpływa na naszą zdolność do snu. Nie bez przyczyny jesteśmy aktywni w dzień, a śpimy w nocy. Przy jasnym świetle słonecznym ciężej nam zasnąć, podobnie w zimnym świetle sztucznym. Dopiero gdy zmienimy światło na przydymione i ciemne nasze oczy i organizm w naturalny sposób się rozluźniają.
Wykorzystaj moc rytuału
Doceń moc wieczornych rytuałów. Doskonale sprawdzają się zwłaszcza u najmniejszych dzieci. Najlepiej, żeby był on zawsze taki sam – np. kąpiel, czytanie bajki, spanie. Dzięki temu dziecko czuje się bezpiecznie i łatwiej zasypia. Przygotowanie do snu powinno być jednak rytuałem, który maluch będzie kojarzył z odpoczynkiem i bezpieczeństwem.
Nie musisz się go stosować co do godziny. Dobrze jednak, aby czynności te były zawsze powtarzane wieczorem.
Jak może wyglądać?
- Jecie wspólnie kolację, podczas której nie puszczacie dziecku bajek. Ze starszą pociechą porozmawiajcie o minionym dniu.
- Następnie jest kąpiel. Staraj się nie montować w łazience, z której korzystają dzieci ostrego, białego światła. Lepiej użyć światła ciepłego. Jeśli zupełnie nie masz innej możliwości — zapal do kąpieli świeczki (oczywiście poza zasięgiem malucha!). Wprowadzą nastrój i przyjemne światło do pomieszczenia.
- Po kąpieli możesz zaproponować gry i zabawy wyciszające; polecamy zmienić górne światło na lampkę nocną,
- Na koniec zaproponuj dziecku ulubione książeczki do czytania.
Co, jeśli maluch się nie chce zgodzić i dalej szaleje?
W takim przypadku nie zmuszaj. Mów o sobie — że potrzebujesz przed spaniem wyciszenia. Informuj dziecko, że nie będziesz wspólnie z nim skakać po łóżku, bo dla Ciebie to już pora na odpoczynek. Dawaj do zrozumienia, że jest już późno i nie masz energii na takie aktywności. Czasem wystarczy powiedzieć dziecku, by się przykryło, a Ty położysz się obok niego. Czasem jednak musisz dać dziecku poszaleć, żeby pozbyło się nagromadzonej energii.
Przyjrzyj się wtedy, czy ma możliwość dostatecznego wybiegania się i wyszalenia w ciągu dnia. Być może warto zorganizować mu więcej zabaw na świeżym powietrzu. Jeśli to niemożliwe — zorganizuj mu jak najwięcej zabaw ruchowych w domu. Najlepiej w pomieszczeniu, które jest dobrze oświetlone światłem słonecznym.
Gry i zabawy wyciszające
Jakie konkretne gry i zabawy mogą Ci pomóc wyciszyć dziecko przed snem?
Zabawa w kąpieli
Unikaj wszystkich migoczących i grających zabawek. Puzzle, kredki do kąpieli czy pojemniki do przelewania wody są OK. Podczas krótkiej kąpieli najlepiej wyłączyć wszystko, co mogłoby rozpraszać dziecko. Zamiast tego skup się na delikatnym dotyku i masowaniu maluszka podczas mycia.
Czytanie książek
Czytanie na dobranoc to coś, co często znamy z własnego dzieciństwa. Mogą to być książki o przygodach, baśniach lub też zwykłe historie. Niezależnie od tego, co czytamy naszym dzieciom, powinniśmy to robić łagodnie i spokojnie. Dzięki temu maluchy mogą się dobrze wyciszyć i zrelaksować przed snem.
Powoli zmieniaj ton na dość monotonny. Staraj się zachować stały rytm słów. Czytaj coraz wolniej i wolniej… i wolniej. Kto wie, może jest szansa, że Twój maluch za którymś razem po prostu zaśnie.
Jeśli interesują Cię bajki na dobranoc, to polecamy:
- “Pucio mówi dobranoc” — miła książka, która na kolejnych stronach opowiada o ludziach, przedmiotach, zwierzętach i roślinach, które teraz śpią;
- “Dobranoc księżycu” — książka w formie rymowanki, która dzięki pięknemu brzmieniu wycisza dziecko i rodzica; ps. nasze dzieci ukochały szczególnie “krówkę co lata, choć mogłaby biegać”;
- “Dobranoc, Trefliki na noc” — książka stworzona we współpracy z psycholożką specjalizującą się w tematyce snu (także dziecięcego). Z tego powodu warto ją polecić. Przy okazji to ciepła historia, w której znajdziesz także mnóstwo pomysłów i inspiracji na wieczorny czas z dzieckiem.
Zabawy w ciszy
Możesz zaproponować dzieciom zabawy, które pozwolą im spokojnie zrelaksować się i przygotować do snu. Mogą to być np. ćwiczenia oddechowe, szeptanie kołysanek, ciche czytanie bajek. Ważne jest, aby w trakcie zabawy każdy uczestnik zachowywał się najciszej, jak umie.
- Kto dłużej wytrzyma bez wypowiedzenia słowa
- Zgadnij, jaką piosenkę szeptem śpiewa mama
- Zabawa w małe, ciche myszki
Siłowanki i masowanie
Wszelkiego rodzaju kontakt fizyczny przed spaniem, np. masowanie, siłowanki, sprawia, że dziecko odczuwa większy spokój i relaks. Dzięki temu łatwiej zasypia. Najlepiej wykonywać te czynności kilka minut przed położeniem dziecka do łóżka. Zadbaj, aby dotyk był jednocześnie delikatny i kojący, ale stanowczy. Siłowanki Polegają na energicznym masażu ciała dziecka, np. ramion, nóg, pleców. Najlepiej wykonywać je palcami lub pięściami. Masaż rozgrzewa i uspokaja.
O czym warto pamiętać? Sprawdź, czy masz ciepłe ręce, których dotyk będzie przyjemny dla Twojego malucha!
Kreatywne zabawy manualne
To także zabawy, które wykonujemy na siedząco i zazwyczaj dość cicho. Możesz przygotować kilka kartek papieru, nożyczki, klej i wstążki. Dziecko będzie mogło wykonać np. zwierzątko z papieru, samodzielnie je ozdobić i przykleić do brulionu. Inną propozycją jest kolorowanie lub zabawa naklejkami. Może to być też lepienie z ciastoliny czy piankoliny.
Pamiętaj jednak, aby odpowiednio dobrać światło. Nie powinno być zimne lub ciemne. Dość jasna, ciepła barwa sprawi, że dziecko będzie się czuło komfortowo.
No i oczywiście nie wybieraj “brudnych” zabaw, po których trzeba będzie ponownie myć dziecko. Dlatego kredki sprawdzą się lepiej niż flamastry, czy farby.
Kołysanie
I zupełnie nie mamy na myśli kołysania na rękach! Hamaki, fotele bujane czy inne sprzęty korzystnie wpłyną na układ przedsionkowy malucha. Nie bez przyczyny w brzuchu matki płód zasypia, gdy kołyszą go delikatne ruchy poruszającej się kobiety. Dziecka nie da się przyzwyczaić do kołysania — takie się już rodzi. Podczas kołysania ogarnia je senność. Wykorzystaj to do zabaw z kołysaniem.
Jeśli nie chcesz inwestować w dość drogie hamaki czy fotele, to możesz także bujać dziecko delikatnie w kocyku. Gdy widzisz, że dziecko zaczyna być senne, możesz kołysać je dalej do całkowitego zaśnięcia. Jeśli jednak chcesz odzwyczajać je od takiego zasypiania — przenieś malucha delikatnie do łóżka i zadbaj o jego spokojny sen.
Ćwiczenia wyciszające
To propozycja dla nieco starszych dzieci, które potrafią już się dobrze komunikować. Możesz zaproponować:
- Ćwiczenia oddechowe i wizualizacje.
- Ćwiczenia uważności.
- Ugniatanie różnych mas plastycznych.
- Delikatne głaskanie lub dotykanie malucha.
Zabawy w udawanie
Jakaś zabawka lub lalka na pewno są zmęczone i potrzebują wyciszenia. Możesz zacząć przytulać ukochanego misia dziecka. Powtarzaj „już dobrze, już dobrze, idziemy spać”. Zasugeruj dziecku, że trzeba położyć zabawkę, otulić kocykiem i pomóc w zaśnięciu. Maluch z pewnością zastosuje wobec ukochanej maskotki sposoby, które sam lubi najbardziej. Wykorzystaj tę wiedzę później 😉
Sprawdź jednak, czy takie zabawy nadmiernie nie rozbudzają Twojego malucha.
Podsumowanie
Jak wyciszyć dziecko przed snem? Zadbaj o otoczenie. Unikaj proponowania i brania udziału w zabawach, które nakręcają dziecko. Zastosuj magiczną moc rytuału. Sięgnij po zabawy wyciszające. Wyciszenie dziecka przed snem to dla wielu rodziców ogromne wyzwanie. Spróbuj jednak wybrać odpowiednie ćwiczenia i zabawy, które pomogą Twojemu maluchowi zrelaksować się i szybko zasnąć.